วันเสาร์ที่ 29 มกราคม พ.ศ. 2554

ข่าวสารทีปภาวัน




  เมื่อประมาณปลายปีที่ผ่านมา  การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) ร่วมกับหอจดหมายเหตุพุทธทาส อินฺทปญฺโญ ได้ออกหนังสือ แนะนำสถานที่ปฏิบัติธรรม ๕๐ แห่ง ทั่วประเทศไทย ใช้ชื่อหนังสือว่า  เที่ยวทั่วไทย ให้ถึงธรรม  มีคำอธิบาย กำกับชื่อว่า เปิดพื้นที่ธรรมในหัวใจ สำหรับผู้ปฏิบัติฯ มือใหม่"





บอกรายละเอียดต่างๆ เกี่ยวกับสถานปฏิบัติธรรม

  ในหนังสือได้แนะนำรายละเอียดต่างๆ ของสถานปฏิบัติธรรมแต่ละแห่ง ทั้งที่เป็นวัด และเป็นสำนักปฏิบัติที่ไม่ใช่วัด ที่กระจายอยู่ทั่วทุกภาคของประเทศไทย  แม้หนังสือจะแสดงรายละเอียดเกี่ยวกับสถานที่แต่ละแห่งไว้อย่างค่อนข้างกระชับ แต่ก็ให้ข้อมูลที่สำคัญและครอบคลุมเพียงพอ สำหรับคนที่มีความสนใจจะเดินทางไปปฏิบัติธรรม คนหนึ่งจำเป็นต้องทราบ  ก่อนการเดินทาง


มีภาพประกอบให้เห็นภูมิทัศน์และบรรยากาศ ของสถานปฏิบัติธรรมแต่ละแห่ง

โดยหนังสือ ได้บอกข้อมูลเกี่ยวกับประวัติความเป็นมา ของสถานปฏิบัติธรรมแต่ละแห่งอย่างย่อ  และบอกแนวการสอนและปฏิบัติ  แนะนำครูบาอาจารย์ผู้ให้การอบรม พร้อมทั้งวิธีการเดินทางไป ภูมิทัศน์และบรรยากาศในแต่ละแห่ง   รายละเอียดเกี่ยวกับการจัดอบรม สภาพที่พัก และสิ่งอำนวยความสะดวก ข้อควรรู้เป็นพิเศษเกี่ยวกับสถานที่นั้นๆ รวมทั้งแผนที่ระบุที่ตั้งคร่าวๆ  และที่อยู่หรือข้อมูล สำหรับติดต่อเพื่อสอบถามเพิ่มเติม
                 


อธิบายแนวปฏิบัติ และแนะนำครูบาอาจารย์ผู้ให้การฝึกอบรม

หนังสือเล่มนี้ บอกรายละเอียดต่างๆ ดังกล่าวอย่างครอบคลุมและชัดเจน  ทำให้ผู้ปฏิบัติได้ข้อมูลในเบื้องต้นที่สำคัญ เพื่อประกอบการตัดสินใจ ก่อนจะเดินทางไปปฏิบัติ ในสถานปฏิบัติธรรมแต่ละแห่ง การทราบข้อมูลก่อนล่วงหน้า จะทำให้สามารถวางแผน เตรียมความพร้อมด้านต่างๆ ได้ครบครัน ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ     การได้เตรียมตัวอย่างดี จะทำให้เกิดความมั่นใจ ลดความกังวลในเรื่องต่างๆ  ซึ่งนับเป็นปัจจัยเบื้องต้นอย่างหนึ่ง ที่จะช่วยให้เกิดความราบรื่น และมีผลดีในระหว่างการปฏิบัติ 





หนังสือยังบอกวิธีการเดินทางอย่างละเอียด

ทีปภาวันธรรมสถาน ก็เป็นสถานปฏิบัติธรรมอีกแห่งหนึ่ง ที่หนังสือเล่มนี้ได้แนะนำ ให้เป็นหนึ่งในจำนวนสถานปฏิบัติธรรมทั้ง ๕๐ แห่ง หนังสือเล่มนี้ จึงเป็นช่องทาง ที่เปิดโอกาสให้ประชาชนทั่วไปทั้งที่อยู่ใกล้และไกล ที่มีความสนใจในการปฏิบัติธรรมภาคจิตภาวนา   ได้มีโอกาสรู้จักทีปภาวันธรรมสถาน   จากการพิจารณาข้อมูลและรายละเอียด ด้านต่างๆ ของทีปภาวันธรรมสถาน ที่ได้แนะนำไว้ในหนังสือ

 หากพิจารณาแล้วเห็นว่า แนวทางการปฏิบัติ คล้อยแก่จริตอัธยาศัยของตน และสามารถกระตุ้นให้เกิดธรรมฉันทะ ในการอยากฝึกฝนภาวนา เพื่อเอาดีทางธรรม ก็จะสามารถเลือกทีปภาวันธรรมสถาน ให้เป็นอีกสถานที่หนึ่ง ที่จะอาศัยเติมต่อประสบการณ์การภาวนา หรือเลือกให้เป็นประตูที่เปิดนำพาชีวิต สู่ย่างก้าวแรก แห่งเส้นทางสายธรรมก็ตาม  


                                 
                                  ที่อยู่ และข้อมูลสำหรับติดต่อสอบถามเพิ่มเติม


         ระเบียบระบบ แนวทางการปฏิบัติ และความเป็นสับปายะสถาน  พร้อมทั้งแบบอย่างเฉพาะอื่นๆ ที่สถานปฏิบัติธรรมแต่ละแห่งได้จัดไว้ เพื่อส่งเสริมและเอื้ออำนวยต่อการปฏิบัติธรรม แม้จะดูมีความแตกต่างกันไป แต่ความแตกต่างเหล่านั้น ก็ล้วนเป็นไปอย่างสอดรับลงตัวกับความหลากหลาย และความต่างด้านจริตและอัธยาศัย ของผู้ปฏิบัติธรรมแต่ละคน


            ดังนั้น การที่ผู้สนใจปฏิบัติแต่ละคน ได้มีโอกาสรู้จักและศึกษาความหลากหลาย ในทุกๆ แง่ ที่เกี่ยวข้อง หรือมีผลต่อการปฏิบัติธรรมภาคภาวนา นับแต่เรื่องธรรมดา เช่น บรรยากาศ อาหารการกิน ไปจนถึงเรื่องที่สูงขึ้นไป คือ แนวการปฏิบัติหรือกรรมฐานวิธี ก็จะทำให้มีโอกาสเป็นไปได้มากยิ่งขึ้น ที่จะได้พบกับแนวทาง ที่ลงตัวกับจริตและอัธยาศัยของตน ซึ่งเป็นปัจจัยเบื้องต้น ที่เกื้อกูลแก่ความก้าวหน้าในการเจริญภาวนา






แผนที่แสดงที่ตั้งของสถานปฏิับัติธรรม
              ผู้ที่มีความสนใจการเจริญภาวนา แล้วมุ่งสู่สถานปฏิบัติธรรม ย่อมมีวัตถุประสงค์เฉพาะของแต่ละคน  ไม่ว่าจะต้องการสร้างความสุขทางใจ หรือสร้างที่พึ่งทางใจ ต้องหาทางออกให้กับชีวิตที่เต็มไปด้วยปัญหา ต้องหาคำตอบให้กับชีวิตที่เต็มไปด้วยคำถาม หรือเพื่อแสวงหาจุดหมายที่เป็นแก่นสารสาระแท้จริงให้กับชีวิต และย่อมต้องรู้ว่า การปฏิบัิติธรรมหรือการภาวนา เ่ท่านั้น คือหนทางที่จะทำให้ตนบรรลุถึงวัตถุประสงค์นั้น ๆ             


             เมื่อผู้ปฏิบัติพร้อมด้วยเหตุปัจจัยเบื้องต้น ที่เกื้อกูลแก่ความก้าวหน้าดังกล่าวแล้ว ก็จะก้าวเดินบนเส้นทางแห่งการเจริญภาวนา  อย่างเต็มเปี่ยมด้วยความศรัทธาและความมั่นใจ เมื่อเป็นเช่นนี้ การภาวนาก็จะมีโอกาสดำเนินต่อไปอย่างต่อเนื่อง ไม่สะดุดหรือมีการล้มเลิกกลางคัน จนช่วยให้บรรลุจุดมุ่งหมายที่ตนประสงค์ไว้ได้


บอกรายละเอียดด้านที่พัก

หากเส้นทางเดินชีวิต ยังต้องเหน็ดเหนื่อย เพราะจุดมุ่งหมายยังอยู่อีกแสนไกล  ก็จำต้องหยุดพักฟื้นให้หายเหนื่อย เอาแรง เติมพลังใจ แล้วเดินทางต่อไป
        
 หากชีวิตรู้สึกเคว้งคว้างและไร้จุดยืน ไม่รู้จุดหมาย ก็จำต้องหาหลักยึด หาจุดยืน และกำหนดจุดหมาย ที่ถูกต้องให้กับชีวิต
             
และจะทำเช่นนั้นได้ ก็จำต้องรู้ว่า ที่พักเช่นใด ที่จะช่วยให้หายเหนื่อย และเรียกเรี่ยวแรงกำลังให้ฟื้นคืนกลับมา ได้อย่างแท้จริง  และจำต้องรู้ว่า จะหาหลักยึด หาจุดยืน มองหาจุดหมาย ได้จากที่ใด
             
  และคำตอบเหล่านี้ อาจหาได้จากหนึ่งในสถานปฏิบัติธรรมทั้ง ๕๐ แห่งเหล่านี้


วันศุกร์ที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2554

น้อมธรรมนำใจ เริ่มต้นปีใหม่



ล่วงเข้าสู่ศักราชใหม่ ปี ๒๕๕๔ มาได้ร่วมสองสัปดาห์แล้ว ช่วงวันหยุดยาวในเทศกาลปีใหม่ที่ผ่านมา หลายคนได้ถือโอกาสนี้เดินทางท่องเที่ยว หรือหยุดพักผ่อนอยู่กับบ้าน เพื่อใช้เวลาอยู่กับครอบครัว หรือไม่ก็สะสางจัดการธุระส่วนตัวต่างๆ ที่คั่งค้างอยู่ให้ลุล่วง เพราะตามปกติแล้วไม่ค่อยมีเวลาว่างนานพอ ที่จะทำกิจกรรมเหล่านี้ได้เต็มที่ การมีโอกาสหยุดพักยาวเป็นช่วงๆ ในวันหยุดเทศกาลต่างๆ จึงเป็นโอกาสอันดี ที่จะได้แบ่งเวลาไปทำกิจกรรมชีวิตด้านอื่น ที่มีความสำคัญได้


เช่นเดียวกับทุกปีที่ผ่านมา หลังช่วงเวลาแห่งการหยุดพักผ่อน ด้วยการทำกิจกรรมอันหลากหลายได้ผ่านไปแล้ว แต่ละคนต้องกลับมาดำเนินวิถีชีวิตปกติ ตามบทบาทหน้าที่หลักของตนตามเดิมต่อไป โดยเชื่อว่า ความสุขหรือความเพลิดเพลิน จากการได้ทำกิจกรรมต่างๆ ตามอัธยาศัย ในช่วงการหยุดพักผ่อน จะช่วยผ่อนคลายความเคร่งเครียดจากกิจกรรมหนักๆ ในรอบปีที่ผ่านมา และช่วยฟื้นฟูประสิทธิภาพของร่างกายจิตใจ ในการกลับไปเริ่มทำหน้าที่การงานตามปกติ ในรอบปีต่อไป


แต่อย่างไรก็ตาม ในจังหวะเดียวกันกับ การเฉลิมฉลองเทศกาลปีใหม่ ที่เต็มไปด้วยความความสุข และความอบอุ่น ที่บรรดาพ่อแม่บุตรหลานญาติมิตรพี่น้อง ได้มาอยู่พร้อมหน้าและทำกิจกรรมร่วมกัน กระชับความรักความผูกพันในระหว่างกัน การเฉลิมฉลองในเทศกาลปีใหม่บางกรณี ก็เป็นไปอย่างเกินความพอดี เพราะมุ่งแต่ความรื่นเริงสนุกสนานเพียงอย่างเดียว


ดังนั้น แทนที่เทศกาลปีใหม่ จะเป็นเทศกาลแห่งความสุข ก็กลายเป็นเทศกาลแห่งความทุกข์ หรือ แทนที่จะเป็นเทศกาลแห่งการหยุดพักผ่อน ก็อาจจะกลายเป็นเทศกาลที่นำความเดือดร้อนวุ่นวายมาให้มากกว่าวันปกติด้วยซ้ำ ยกตัวอย่างที่เห็น เช่น การสูญเสียชีวิตทรัพย์สิน และการบาดเจ็บ จากอุบัติเหตุระหว่างการเดินทางท่องเที่ยวเฉลิมฉลอง ที่มีสาเหตุมาจาก ผู้ขับขี่ขับขี่รถหลังจากดื่มสุราจนเมาจัด ทั้งนี้ไม่นับผลเสียต่อสุขภาพ ที่เกิดจากการเที่ยวกินเที่ยวดื่มอย่างยาวนานต่อเนื่องจนขาดการพักผ่อน และความเสียหายอื่นๆ ที่เกิดจากการสนุกสนานรื่นเริงเกินไป จนขาดความระมัดระวัง
ดังนั้น ใครหลายคน จึงต้องจ่ายสิ่งที่มีค่าสูงเกินไปอย่างไม่ตั้งใจและไม่รู้ตัว เพื่อแลกกับเวลาช่วงวันหยุดปีใหม่ในแต่ละปี ทั้งนี้ ก็เนื่องจาก การกำหนดเป้าหมาย ของการพักผ่อนในวันหยุด ไว้ที่ความสนุกสนาน ซึ่งอิงอยู่กับอบายมุขเสียมาก จึงเป็นเหตุให้เกิดความเสี่ยง ต่อความเสียหายที่จะเกิดขึ้นทั้งต่อตนเองคนอื่น และอย่างไรเสีย เรื่องนี้เป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้ และเกิดขึ้นอยู่ทุกปี เพราะการเที่ยวกินดื่มสนุกสนานเป็นค่านิยมของคนหมู่มาก แต่สำหรับคน ที่รู้จักวางแผนใช้เวลาในวันหยุดในช่วงเทศกาล ด้วยความรอบคอบระมัดระวัง ก็จะได้รับประโยชน์และความคุ้มค่า จากวันหยุดยาวที่นานๆ จะมีสักครั้งหนึ่ง ลดความเสี่ยงจากความสูญเสียที่จะเกิดจากความประมาทเลินเล่อ ไม่ว่าของตนเองหรือคนอื่น


จากสถิติการเยี่ยมชมหน้าเว็บ พบว่าช่วงก่อนหน้าปีใหม่ และหลังปีใหม่ไม่นาน มีการเข้าเยี่ยมชมหน้าเว็บในจำนวนสูง สถิตินี้ น่าจะบ่งบอกได้ว่า ในช่วงวันหยุดปีใหม่ ธรรมะ และการปฏิบัติธรรม อยู่ในความสนใจของประชาชนสวนหนึ่ง ทั้งๆ ที่บล็อกแห่งนี้ ยังไม่เป็นที่รู้จักมากนัก แต่การเข้ามายังหน้าเว็บแห่งนี้ เป็นการสุ่มสืบค้นจากเว็บกูเกิล จึงเป็นเหมือนโพลสำรวจที่น่าเชื่อถือได้ และทำให้สันนิษฐานได้ต่อไปว่า จำนวนผู้ที่สืบค้นหาข้อมูลธรรมะ หรือสถานที่ปฏิบัติธรรม ในเว็บอื่นๆ ก็มีมากเช่นกัน และในจำนวนผู้สืบค้นเหล่านี้ คงมีอยู่เป็นจำนวนไม่น้อยที่เดินทางไปปฏิบัติธรรม ณ สถานที่ปฏิบัติธรรมต่างๆ หรือศึกษาปฏิบัติธรรมะอยู่ที่บ้าน หรือหากแม้ ไม่ทำทั้งสองอย่าง ความสนใจที่แสดงออก ก็ยังเป็นสิ่งบ่งบอกถึงกิจกรรมในช่วงปีใหม่ของคนเหล่านี้ว่า อย่างน้อยต้องเป็นกิจกรรมที่ต้องเนื่องกับสิ่งที่ดีงาม หรือเป็นกิจกรรมที่มีสำนึกดีงามกำกับอยู่บ้าง
แนวโน้มความสนใจดังกล่าว จึงเป็นเรื่องที่น่ายินดี เพราะการเฉลิมฉลองเพื่อเริ่มต้นปีใหม่แต่ละครั้งนั้น แม้จะมีความสนุกสนานเพลิดเพลินเป็นแกนนำ แต่ก็ควรถือเป็นโอกาสที่แต่ละคน จะได้หยุดคิด เพื่อสำรวจตรวจสอบ หรือทบทวนการดำเนินกิจกรรมชีวิต ในรอบปีที่ผ่านมา ว่ามีข้อบกพร่องใดบ้างที่ควรแก้ไข มีสิ่งใดบ้างที่ทำดีแล้ว และควรทำให้ดียิ่งๆ ขึ้นไป หรือหน้าที่การงานที่กำลังดำเนินอยู่นั้น ได้นำพาชีวิตให้พัฒนาก้าวหน้าไปสู่เป้าหมายของชีวิตที่ตั้งเอาไว้หรือไม่ หากเป้าหมายของชีวิตนั้น เป็นเป้าหมายเป็นประโยชน์ต่อชีวิตของตนและผู้อื่นอย่างแท้จริง ก็ควรภาคภูมิใจและทุ่มเทความใส่ใจ ให้กับเป้าหมายนั้น หากเป้าหมายนั้น เป็นเป้าหมายที่พ่วงทุกข์โทษมาด้วย ก็ควรทบทวนหรือปรับเป้าหมายนั้นให้อยู่ในร่องรอยที่ถูกต้อง


คำตอบเหล่านี้อยู่ที่ ธรรมะ ซึ่งเป็นหลักที่แสดงจุดหมายที่ดีงามของชีวิต และเป็นหลักปฏิบัติ ที่ช่วยนำพาชีวิตให้พัฒนาไปตามลำดับ เพื่อให้เข้าถึงจุดหมายนั้น ธรรมะ เป็นสิ่งที่ควรนำมากำกับการใช้ชีวิตอยู่ทุกระยะ เพราะในระหว่างที่ยังเดินทางไปไม่ถึงจุดหมายนั้น ธรรมะจะเป็นเครื่องประคองชีวิตให้อยู่ในร่องรอยและลู่ทางที่ถูกที่ควรมากที่สุด ทั้งเป็นเกราะป้องกันชีวิตจากปัญหาและความทุกข์ได้มากที่สุด
ในวาระโอกาสขึ้นปีใหม่นี้ ควรถือเป็นโอกาสพิเศษ สำหรับการเริ่มใส่ใจใช้ชีวิตอย่างมีธรรมะกำกับมากยิ่งขึ้น ในช่วงเทศกาลวันหยุดปีใหม่ที่ผ่านมา หากใครได้เริ่มต้นแล้ว ไม่ว่าจะด้วยใช้เวลาเพื่อปฏิบัติธรรมในสำนักปฏิบัติ หรือศึกษาปฏิบัติธรรมะด้วยตนเอง หรือแม้แต่เริ่มทำความดีอื่นๆ ซึ่งอยู่ในขอบเขตแห่งการปฏิบัติธรรมเช่นกัน ก็นับเป็นนิมิตหมายแห่งการเริ่มต้นปีใหม่ด้วยความสวัสดีอย่างแท้จริง สวัสดีปีใหม่